Hesperian Health Guides
ຢາຂ້າແມ່ທ້ອງ
ເນື້ອໃນ
ຢາມີເບນດາໂຊລ (mebendazole)
ຢາມີເບນດາໂຊລ (mebendazole) ແມ່ນໃຊ້ໃນການຂ້າແມ່ພະຍາດປາກຂໍ, ພະຍາດແສ້ມ້າ, ແມ່ທ້ອງໂຕກົມ, ແລະ ແມ່ທ້ອງເຂັມມຸດ. ນອກນັ້ນ ມັນຍັງມີປະສິດທິພາບໃນການຂ້າແມ່ທ້ອງຊະນິດອື່ນໆໄດ້ນຳອີກ. ມັນອາດຈະສາມາດຂ້າແມ່ທ້ອງກົມຈີດໄດ້, ແຕ່ວ່າ ມັນກໍ່ບໍ່ແມ່ນຢາທີ່ດີທີ່ສຸດສໍາລັບຂ້າແມ່ພະຍາດຊະນິດນີ້. ເຖິງແມ່ນວ່າຈະບໍ່ຄ່ອຍພົບວ່າມີຜົນຂ້າງຄຽງຈາກຢານີ້ປານໃດ, ແຕ່ມັນກໍ່ອາດຈະມີອາການເຈັບທ້ອງ ຫຼື ອາການຖອກທ້ອງ ຖ້າຫາກວ່າຄົນເຈັບມີແມ່ທ້ອງຫຼາຍ.
ໃຫ້ຫຼີກເວັ້ນການໃຊ້ຢາມີເບນດາໂຊລ (mebendazole) ໃນຊ່ວງ 3 ເດືອນທຳອິດຂອງການຖືພາ ເພາະມັນສາມາດມີຜົນສະທ້ອນຕໍ່ກັບພັດທະນາການຂອງເດັກໃນທ້ອງໄດ້. ບໍ່ໃຫ້ໃຊ້ຢານີ້ກັບເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 1 ປີ.
ໃຫ້ກິນໃນປະລິມານ 500 ມກ, ກິນຄັ້ງດຽວ.
ຢາອັລເບນດາໂຊລ (Albendazole)
ຢາອັລເບນດາໂຊລ (Albendazole) ແມ່ນມີຊັບພະຄຸນຄ້າຍຄືກັນກັບຢາມີເບນດາໂຊລ (mebendazole) ແຕ່ມັນມີລາຄາທີ່ແພງກວ່າ. ແມ່ນມີຊັບພະຄຸນໃນການຂ້າແມ່ພະຍາດປາກຂໍ, ພະຍາດແສ້ມ້າ, ແມ່ທ້ອງໂຕກົມ, ພະຍາດເຂັມມຸດ ແລະ ແມ່ທ້ອງກົມຈີດ. ຜົນຂ້າງຄຽງຈາກຢານີ້ແມ່ນບໍ່ຄ່ອຍມີປານໃດ.
ໃຫ້ຫຼີກເວັ້ນການໃຊ້ຢາອັລເບນດາໂຊລ (Albendazole) ໃນຊ່ວງ 3 ເດືອນທຳອິດຂອງການຖືພາ ເພາະມັນສາມາດມີຜົນສະທ້ອນຕໍ່ກັບພັດທະນາການຂອງເດັກໃນທ້ອງໄດ້. ບໍ່ໃຫ້ໃຊ້ຢານີ້ກັບເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 1 ປີ.
ເດັກນ້ອຍ ອາຍຸ 2 ປີຂຶ້ນໄປ: ໃຫ້ກິນໃນປະລິມານ 400 ມກ, ກິນຄັ້ງດຽວ. ໃຫ້ກິນຊ້ຳອີກໃນ 2 ອາທິດ ຖ້າເຫັນວ່າຈຳເປັນ.
ສຳລັບຂ້າແມ່ທ້ອງກົມຈີດ
ຢາໄພຣັນເທລ ພາໂມເອທ (Pyrantel pamoate), ຢາໄພຣັນເທລ ເອມໂບເນທ (pyrantel embonate)
ລັບຂ້າແມ່ຢາໄພຣັນເທລ ພາໂມເອທ ໃຊ້ຂ້າແມ່ທ້ອງເຂັມມຸດ, ແມ່ທ້ອງປາກຂໍ, ແລະ ແມ່ທ້ອງກົມຂີ້ກະເດືອນ, ແຕ່ມັນອາດມີລາຄາແພງ. ບາງຄັ້ງຄາວມັນກໍ່ພາໃຫ້ມີອາການຮາກ, ວິນຫົວ, ຫຼື ເຈັບຫົວ. ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ຢານີ້ກັບຄົນເຈັບທີ່ກຳລັງໃຊ້ຢາປີເປີຣາຊີນ (piperazine - ຢາຂ້າແມ່ທ້ອງອີກຊະນິດໜຶ່ງ).
ສຳລັບຖ່າຍພະຍາດເຂັມມຸດ: ໃຫ້ກິນຄັ້ງດຽວ, ຫຼັງຈາກນັ້ນຖ້າໄປອີກ 2 ອາທິດ ຈຶ່ງໃຫ້ກິນອີກຄັ້ງໜຶ່ງ.
ອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 2 ປີ: ໃຫ້ກິນໃນຂະໜາດ 62 ມກ (ຫຼື ¼ ຂອງເມັດຢາ ຂະໜາດ 250 ມກ).
ອາຍຸ 2 ຫາ 5 ປີ: ໃຫ້ກິນໃນຂະໜາດ 125 ມກ (ຫຼື ½ ຂອງເມັດຢາ ຂະໜາດ 250 ມກ).
ອາຍຸ 6 ຫາ 9 ປີ: ໃຫ້ກິນໃນຂະໜາດ 250 ມກ (ຫຼື ຢາຂະໜາດ 250 ມກ ໜຶ່ງເມັດ).
ອາຍຸ 10 ຫາ 14 ປີ: ໃຫ້ກິນໃນຂະໜາດ 500 ມກ (ຫຼື ຢາຂະໜາດ 250 ມກ ສອງເມັດ).
ອາຍຸ 14 ປີຂຶ້ນໄປ: ໃຫ້ກິນໃນຂະໜາດ 750 ມກ (ຫຼື ຢາຂະໜາດ 250 ມກ ສາມເມັດ).
ສຳລັບຂ້າແມ່ທ້ອງແປ
ແມ່ທ້ອງແປແມ່ນມີຫຼາຍຊະນິດ. ທັງຢາປຣາຊີຄວັນເທລ (praziquantel) ຫຼື ຢານີໂຄຼຊາໄມດ (niclosamide) ແມ່ນສາມາດຂ້າແມ່ທ້ອງແປໄດ້ທຸກຊະນິດ. ຖ້າຫາກເກີດການຕິດເຊື້ອແມ່ທ້ອງແປໃນສະໝອງ ຫຼືມັນເປັນສາເຫດພາໃຫ້ເກີດມີອາການຊັກ, ຄົນເຈັບຈຳເປັນຕ້ອງໄດ້ຮັບຢາອັລເບນດາໂຊນ (albendazole) ແລະ ຢາປົວອາການຊັກແທນຢາປຣາຊີຄວັນເທລ (praziquantel) ຫຼື ຢານີໂຄຼຊາໄມດ໌ (niclosamide) ແລະ ຄວນຈະໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກແພດໝໍ.
ຢາປຣາຊີຄວັນເທລ (praziquantel)
ຢາປຣາຊີຄວັນເທລ (praziquantel) ອາດພາໃຫ້ເກີດອາການອ່ອນເພຍ, ວິນຫົວ, ເຈັບຫົວ, ບໍ່ຢາກອາຫານ, ແລະ ມີອາການປຸ້ນທ້ອງປວດຮາກ, ແຕ່ຜົນຂ້າງຄຽງດັ່ງກ່າວເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນບໍ່ຄ່ອຍມີເມື່ອໃຊ້ຢານີ້ໃນປະລິມານຕ່ໍາ.
ອາຍຸ 4 ຫາ 7 ປີ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 150 ມກ (¼ ເມັດ), ໃຫ້ກິນຄັ້ງດຽວເທົ່ານັ້ນ.
ອາຍຸ 8 ຫາ 12 ປີ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 300 ມກ, ໃຫ້ກິນຄັ້ງດຽວເທົ່ານັ້ນ.
ອາຍຸ 12 ປີ ຂຶ້ນໄປ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 600 ມກ, ໃຫ້ກິນຄັ້ງດຽວເທົ່ານັ້ນ.
ອາຍຸ 4 ຫາ 7 ປີ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 300 ຫາ 600 ມກ (ເຄິ່ງ (½) ເມັດ ຫາ 1 ເມັດ) ຕໍ່ໂດ.
ອາຍຸ 8 ຫາ 12 ປີ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 600 ຫາ 1200 ມກ ຕໍ່ໂດ.
ອາຍຸ 12 ປີ ຂຶ້ນໄປ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 1500 ມກ ຕໍ່ໂດ.
ຢານີໂຄຼຊາໄມດ (niclosamide)
ໂຄຼຊາໄມດ (niclosamide) ໃຊ້ຂ້າແມ່ທ້ອງແປທີ່ຢູ່ໃນລຳໄສ້, ແຕ່ບໍ່ມີຜົນກັບແມ່ພະຍາດຕົວອ່ອນໃນຖົງນຳ້ (cysts) ທີ່ຢູ່ນອກລຳໄສ້.
ໃຫ້ກິນຢາ ນີໂຄຼຊາໄມດ (niclosamide) ຫຼັງຈາກກິນອາຫານເຊົ້າເລັກນ້ອຍ. ໃຫ້ຫຍ້ຳຢາເມັດໃຫ້ມຸ່ນດີແລ້ວຈິ່ງກືນກິນ. ຂະໜາດຢາທີ່ກິນອາດຈະແຕກຕ່າງກັນໄປຂຶ້ນກັບແຕ່ລະຊະນິດຂອງແມ່ທ້ອງແປ, ສະນັ້ນ ແພດໝໍໃນໂຮງໝໍ ຫຼືສຸກສາລາໃກ້ບ້ານເຈົ້າອາດຈະມີຄໍາແນະນໍາທີ່ດີໃນເລື່ອງນີ້ໃຫ້ກັບເຈົ້າ.ຖ້າຫາກວ່າບໍ່ມີ, ກໍ່ໃຫ້ນໍາໃຊ້ຢາຕາມຂະໜາດຂ້າງລຸ່ມນີ້. ການກິນຢານັ້ນແມ່ນໃຫ້ຫຍ້ຳໃຫ້ມຸ່ນດີແລ້ວຈຶ່ງກືນກິນ. ຖ້າເປັນເດັກນ້ອຍທີ່ຍັງບໍ່ສາມາດຫຍ້ຳໄດ້ເທື່ອກໍ່ໃຫ້ບົດຢານັ້ນໃຫ້ມຸ່ນດີ ແລະ ປະສົມກັບນ້ໍານົມແມ່ເລັກນ້ອຍ ຫຼືປະສົມກັບອາຫານອາຫານໃຫ້ເດັກກິນກໍ່ໄດ້.
ອາຍຸ 2 ຫາ 6 ປີ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 1 ກຼາມ (1000 ມກ), ໃຫ້ກິນຄັ້ງດຽວເທົ່ານັ້ນ.
ອາຍຸ 6 ປີຂຶ້ນໄປ: ໃຫ້ຢາໃນຂະໜາດ 2 ກຼາມ, ໃຫ້ກິນຄັ້ງດຽວເທົ່ານັ້ນ.