Hesperian Health Guides
ວິຕະມິນ ແລະ ແຮ່ທາດ
ເນື້ອໃນ
ວິຕາມິນເອ
ວິຕາມິນເອ ຊວ່ຍປ້ອງກັນຕາບອດກາງຄືນ ແລະ ເຊໂຣບທາເມຍ (xerophthalmia).
ເພື່ອຈະໃຫ້ໄດ້ຮັບວິຕາມິນເອໃນປະລິມານທີ່ພຽງພໍ, ເຮົາຕອ້ງກິນໝາກໄມ້ທີ່ມີສີເຫືອງ ແລະ ຜັກປະເພດຕ່າງໆ, ພຶດຜັກໃບຂຽວ, ແລະ ອາຫານຕ່າງໆເຊັ່ນ: ໄຂ່, ປາ ແລະ ຕັບ. ໃນທອ້ງຖີ່ນທີ່ມັກເກີດພະຍາດຕາບອດກາງຄືນ ແລະ ເຊໂຣບທາເມຍ (xerophthalmia) ນີ້, ການກິນອາຫານທີ່ກ່າວມານີ້ໃຫ້ພຽງພໍແມ່ນບໍ່ຄ່ອຍມັກເປັນ, ດັ່ງນັ້ນ ຄວນໃຫ້ວິຕາມິນເອ ທຸກໆ 6 ເດືອນ.
ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ໆວິຕາມິນເອຫຼາຍເກີນກວ່າປະລິມານທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້. ວິຕາມິນເອແບບແບບແຄບຊູນ, ແບບເມັດ ຫຼື ແບບນໍ້າມັນຫຼາຍເກີນໄປແມ່ນສາມາດເປັນອັນຕະລາຍໄດ້. ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ວິຕາມິນເອໃນປະລິມານຕາມປົກກະຕິທີ່ໃຫ້ກັບຜູ້ໃຫ່ຍຄື 200,000 U ກັບເດັກຍິງ ຫຼື ແມ່ຍິງທີ່ຈະຖືພາ ຫຼື ຖືພາໄດ້ 3 ເດືອນແລ້ວເພາະວ່າຈະເປັນອັນຕະລາຍ ຕໍ່ການ ຂະຫຍາຍໂຕຂອງເດັກໃນທອ້ງ. ສໍາລັບແມ່ຍິງຖືພາຈະໄດ້ຮັບວິຕາມິນເອເປັນປົກກະຕິເທື່ອລະໜອ້ຍແທນທີ່ຈະໃຫ້ ໃນປະລິມານຫຼາຍບາດດຽວ.
ໃຫ້ກິນເປັນເມັດ ຫຼື ເປັນແຄັບຊູນ. ແຕ່ສໍາລັບເດັກນອ້ຍແມ່ນໃຫ້ບົດໃຫ້ມຸ່ນແລ້ວປົນກັບກັບນໍ້ານົມແມ່ ຫຼື ອາດຈະຕັດແຄັບຊູນ ແລະ ບີບນໍ້າຢາໃສ່ປາກເດັກນ້ອຍແທນ.
ປ້ອງກັນເດັກນອ້ຍບໍ່ໃຫ້ຂາດວິຕາມິນ
ເປັນສວ່ນໜຶ່ງຂອງໂຄງການປອ້ງກັນສຸຂະພາບ:
ເດັກນອ້ຍທີ່ມີອາຍຸ 6 ເດືອນ ຫາ 1 ປີ: ຄວນໃຫ້ກິນວິຕາມິນ 100,000 ຢູ່ 1 ຄັ້ງ.ເດັກນ້ອຍທີ່ມີອາຍຸຫຼາຍກວ່າ 1 ປີ ຂື້ນໄປ: ໃຫ້ກິນວິຕາມິນ 200,000 U 1 ຄັ້ງ ໃນທຸກໆ 6 ເດືອນ.
ການປິ່ນປົວຮັກສາຄົນຕາບອດກາງຄືນs
ຖ້າຮູ້ວ່າຄົນເຈັບ ບໍ່ສາມາດເບິ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ ຫຼື ມີອາການສະແດງອອກຂອງຕາບອດກາງຄືນ, ຄວນຈັດວິຕາມິນ 3 ໂດ (dose) ໃຫ້ກິນ. ເຊິ່ງວ່າ ໂດ (dose) ທ າອິດແມ່ນ ໃຫ້ກິນທັນທີເລີຍ, ໂດ (dose)ທີສອງຈະໃຫ້ກິນໃນມື້ຕໍ່ມາ ແລະ ໂດ (dose)ທີສາມຈະໃຫ້ອີກ 2 ອາທິດຕໍ່ມາ.
ປະລິມານ (ຫຼື ໂດ (dose))ວິຕາມິນເອທີ່ໃຫ້ແຕ່ເທື່ອໃນຈໍານວນ 3 ເທື່ອ:
ເດັກນ້ອຍທີ່ມີອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 6 ເດືອນ: ໃຫ້ເດັກກິນຢາ 50, 000 U.ສໍາລັບເດັກນ້ອຍອາຍຸ 6 ເດືອນ - 1 ປີ: ໃຫ້ເດັກກິນຢາປະລິມານ 100, 000 U ແຕ່ລະເທື່ອ.
ສໍາລັບເດັກນອ້ຍທີ່ເປັນໝາກແດງ
ວິຕາມິນເອ ສາມາດຊ່ວຍປ້ອງກັນປອດອັກເສບ (ຫຼື ປອດບວມ) ແລະ ຕາບອດໄດ້ - ເຊິ່ງເປັນອາການສົນສອງຢ່າງທີ່ມັກເກີດກັບຄົນເຈັບເປັນພະຍາດໝາກແດງ.
ເດັກນ້ອຍອາຍຸ ຕໍ່າກວ່າ 6 ເດືອນ: ໃຫ້ກິນໃນປະລິມານ 50,000 U, ມື້ລະ 1 ຄັ້ງ, ກິນຕິດຕໍ່ກັນ 2 ມື້.ເດັກອາຍຸແຕ່ 1 ປີ ຂຶ້ນໄປ: ໃຫ້ກິນໃນປະລິມານ 200,000 U, ມື້ລະ 1 ຄັ້ງ, ກິນຕິດຕໍ່ກັນ 2 ມື້.
ຖ້າວ່າເດັກໄດ້ຮັບວິຕາມິນເອ ຕາມໂດ (dose) ໃດໜຶ່ງໃນຂ້າງເທິງນີ້ແລ້ວ ໃນໄລຍະ 6 ເດືອນທີ່ຜ່ານມາ, ແມ່ນໃຫ້ເດັກກິນຢາວິຕາມິນເອ ຕາມໂດ ຫຼືປະລິມານທີ່ເຄີຍໄດ້ຮັບມານັ້ນອີກ ແຕ່ເທື່ອນີ້ແມ່ນໃຫ້ກິນພຽງແຕ່ມື້ດຽວເທົ່ານັ້ນ. ຖ້າຄົນເຈັບເປັນໝາກແດງ ມີສະພາວະຂາດສານອາຫານຮຸນແຮງ ຫຼືເລີ່ມສູນເສຍການເບິ່ງເຫັນໄປແລ້ວ, ແມ່ນໃຫ້ຄົນເຈັບກິນວິຕາມິນເອ ໂດທີ 3 ອີກ ຫຼັງຈາກນັ້ນ 2 ອາທິດ.
ທາດສັງກະສີ
ທາດສັງກະສີຊ່ວຍໃຫ້ເດັກທີ່ຖອກທ້ອງມີອາການດີຂຶ້ນ. ເຮົາຄວນຈະໃຫ້ຮ່ວມກັນກັບນໍ້າເກືອແຮ່ໄປພ້ອມໆກັນ.
ເດັກຫຼາຍກວ່າ 6 ເດືອນ: ໃຫ້ໃນປະລິມານ 20 ມກ, 1 ຄັ້ງຕໍ່ມື້ເປັນເວລາ 10 ຫາ 14ມື້.
ທາດເຫຼັກ, sulfate ferrous, gluconate ferrous
ທາດເຫຼັກແມ່ນຖືກນຳໃຊ້ຫຼາຍເພື່ອປິ່ນປົວ ແລະ ປ້ອງກັນພາວະເລືອດຈາງ. ການປິ່ນປົວດ້ວຍທາດເຫຼັກແມ່ນໃຫ້ແນວກິນເປັນປະຈຳຈົນຮອດ 3 ເດືອນ.
ທາດເຫຼັກສາມາດສາມາດໄດ້ຮັບຜົນດີກວ່າໃນເວລາທີໃຊ້ຮ່ວມກັບວິຕະມິນຊີ C (ບໍ່ວ່າຈະໂດຍການກິນອາຫານໝາກໄມ້ ແລະຜັກ ຫຼື ກິນວິຕະມິນຊີຊະນິດເມັດ).
ທາດເຫຼັກບາງຄັ້ງເຮັດໃຫ້ບໍ່ສະບາຍກະເພາະ ແລະ ສິ່ງທີ່ດີທີ່ສຸດລະແມ່ນໃຫ້ກິນພ້ອມອາຫານ. ນອກຈາກນັ້ນ, ມັນສາມາດເຮັດໃຫ້ທ້ອງຜູກໂດຍສະເພາະແມ່ນຜູ້ສູງອາຍຸ ແລະ ມັນອາດຈະເຮັດໃຫ້ອາຈົມ (ຂີ້) ເປັນສີດໍາ.
ດື່ມນ້ຳທີ່ມີທາດເຫຼັກແມ່ນຈະເຮັດໃຫ້ແຂ້ວດຳ ສະນັ້ນຄວນຈະໃຊ້ທໍ່ດູດເອົາ ຫຼືຖູແຂ້ວທຸກໆຄັ້ງຫຼັກຈາກດື່ມ.
ໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າປະລິມານທີ່ຖືກຕ້ອງເພາະວ່າຖ້າປະລິມານ sulfate ferrous ຫຼາຍເກີນໄປມັນກໍ່ເປັນພິດ. ບໍ່ໃຫ້ທາດເຫຼັກແກ່ບຸກຄົນທີ່ຂາດສານອາຫານຂັ້ນຮຸນແຮງໃຫ້ລໍຖ້າຈົນກ່ວາພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ຟື້ນຟູສຸຂະພາບຂອງເຂົາເຈົ້າເສຍກ່ອນ.
ຮູບແບບທີ່ແຕກຕ່າງກັນຂອງທາດເຫຼັກປະກອບໄປດ້ວຍທາດເກືອແຮ່ທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ຕົວຢ່າງເຊັ່ນ: Ferrous sulfate 300 ມກ 1 ເມັດປະກອບດ້ວຍທາດເຫຼັກ 60 ມກ. ແຕ່ 325 ມກ ຂອງ Ferrous gluconate ປະກອບດ້ວຍທາດເຫຼັກ 36 ມກ. ດັ່ງນັ້ນ ໃຫ້ອ່ານໃບກຳກັບ ຢາທຸກຄັ້ງທີ່ຈະໃຊ້ ບໍ່ວ່າຈະເປັນແນວນໍ້າ, ຫຼື ສານອາຫານເສີມທາດເຫຼັກຕ່າງໆ.
ເພື່ອປ້ອງກັນການພາວະລືອດຈາງໃນແມ່ຍິງຖືພາ ແລະ ແມ່ທີ່ກຳລັງໃຫ້ນົມລູກປະລິມານທາດເຫຼັກສຳລັບແຕ່ລະກຸ່ມອາຍຸ | |||
ກຸ່ມອາຍຸ | ປະລິມານຫຼາຍປານໃດ | ຢາຈັກກ້ອນສຳລັບຢາ 300 ມກ | ລວມແລ້ວມີທາດເຫຼັກຫຼາຍປານໃດ |
ຕ່ຳກວ່າ 2 ປີ | ferrous sulfate 125 ມກ | ໃຫ້ທາດເຫຼັກຊະນິດນໍ້າ, ຫຼື ບົດຢາ ferrous sulfate ຊະນິດເມັດປະລິມານ 300 ມິລີກຼາມປົນໃສ່ກັບນົມແມ່ໃຫ້ເດັກກິນ | ໃຫ້ມັນພຽງພໍທີ່ຈະສະໜອງ ທາດເຫຼັກໄດ້ 25 ມິລີກຼາມ |
ໃຫ້ມັນພຽງພໍທີ່ຈະສະໜອງ ທາດເຫຼັກໄດ້ 25 ມິລີກຼາມ | ferrous sulfate 300 ມກ | ໃຫ້ຢາ ferrous sulfate 300 ມີລີກຼາມ 1 ເມັດ | ໃຫ້ມັນພຽງພໍທີ່ຈະສະໜອງ ທາດເຫຼັກໄດ້ 60 ມິລີກຼາມ |
ຫຼາຍກວ່າ 12 ປີ | ferrous sulfate 600 ມກ | ໃຫ້ຢາ ferrous sulfate 300 ມີລີກຼາມ 2 ເມັດ | ໃຫ້ມັນພຽງພໍທີ່ຈະສະໜອງ ທາດເຫຼັກໄດ້ 125 ມິລີກຼາມ |